Minister van Energie Tinne Van der Straeten heeft haar voorstel voor een overwinstbelasting in de energiesector voorgelegd aan de regering. Het voorstel van de minister van Energie voor een crisisbijdrage is gebaseerd op het Italiaanse model: een belasting van 25% op het winstverschil in de energiesector dit jaar ten opzichte van vorig jaar.
"Niemand mag zich verrijken tijdens deze crisis". Dat zegt de minister van Energie sinds het begin van de energiecrisis. De energieprijzen stegen door het aanzwengelen van de economie post covid en blijven ongezien hoog door de Russische oorlog. Daardoor hebben steeds meer gezinnen het moeilijk om hun energierekeningen te kunnen betalen. De federale regering heeft daarom al bijna 4 miljard euro aan extra steun vrijgemaakt.
In de energiesector daarentegen boeken sommige bedrijven recordwinsten. Het Internationaal Energieagentschap (IEA) stelde in maart dat "de huidige marktvoorwaarden tegen 2022 in de Europese Unie zouden kunnen leiden tot een winstoverschot van 200 miljard euro voor kernenergie, gas, steenkool, waterkracht en andere hernieuwbare energiebronnen."
"Niemand mag zich verrijken tijdens deze crisis"
Om die overwinsten te belasten op een juridisch sluitende manier handelde de energieminister methodisch en stap voor stap. Nadat de CREG werd gevraagd om overwinsten in de Belgische energiesector te objectiveren en de Nationale Bank van België om de mogelijkheid tot invoering van een belasting op deze winsten te bevestigen, heeft de Minister van Energie nu haar voorstel voor een crisisbijdrage aan de regering voorgelegd. Een eenmalige bijzondere taks op overwinsten die gemaakt worden als gevolg van de uitzonderlijke hoge energieprijzen.
Het baseren van de crisisbijdrage op de BTW-aangifte heeft het pragmatische voordeel dat gebruik kan worden gemaakt van reeds bestaande aangiften.
Hoe deze crisisbijdrage wordt berekend
Naar Italiaans voorbeeld wordt een bijzondere belasting geheven gelijk aan 25% van de stijging van de brutomarge (uitgaande handelingen – inkomende handelingen) zoals die blijkt uit periodieke btw-aangiftes ingediend voor de periode van 1 januari 2022 tot en met 31 december, vergeleken met dezelfde brutomarge voor dezelfde periode van het jaar daarvoor. De belasting wordt enkel geheven indien in een kwartaal de stijging minstens 100.000 euro en tevens meer dan 10% bedraagt. De brutomarge wordt per kwartaal berekend en geëvalueerd, om een bijzondere taks per kwartaal vast te stellen.
Op wie is deze crisisbijdrage van toepassing?
Deze bijzondere belasting is technologieneutraal: zij is van toepassing op elektriciteits- en aardgasbedrijven (die bekend zijn bij de vier regulatoren) en op geregistreerde handelaars in petroleum (die rapporteren aan de FOD Economie) en die btw betalen in België. Concreet gaat het over alle leveranciers, producenten en handelaars van elektriciteit, aardgas en petroleum.
