De Energieswitch in 10 vragen

De Energieswitch is het plan van de minister voor Energie voor een ambitieus energiebeleid in België, de switch naar 100% hernieuwbare energie.

Hernieuwbare energie is schoner, goedkoper en produceert geen radioactief afval.

We sluiten oude hoofdstukken af en schrijven een nieuw verhaal. Eén van hernieuwbare energie, van bevoorradingszekerheid en van een betaalbare energiefactuur.

Hernieuwbare energiebronnen hebben veel voordelen. Hier zijn de belangrijkste:

- Zon en wind zijn onuitputtelijke energiebronnen, terwijl de gas- en olievoorraden beperkt zijn.

- Bij de productie van hernieuwbare energie wordt geen CO2 uitgestoten. Dit is essentieel in de strijd tegen de opwarming van de aarde.

- Hernieuwbare energiebronnen produceren geen radioactief afval: door gedurende 50 jaar kernenergie te produceren, laten we eeuwenlang een erfenis van gevaarlijk afval achter.

- Energie uit zon en wind is de enige waarvan de kosten dalen. Op lange termijn is er dus geen twijfel mogelijk over de weg die we moeten volgen.

100% hernieuwbare energie is perfect haalbaar. Maar we mogen de boot niet missen: hoe eerder we eraan beginnen, hoe eerder we er zullen zijn.

In één jaar tijd hebben we al grote stappen gezet in de richting van 100% hernieuwbare energie:

- We verdrievoudigen de capaciteit van windenergie in de Noordzee. Genoeg om elk Belgisch gezin te voorzien van Noordzeestroom. 

- Wij maken ons energiesysteem slimmer en flexibeler, bijvoorbeeld door vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Een eenvoudig voorbeeld: we kunnen elektrische auto's gebruiken als grote batterijen. Hoe doen we dat? Elektrische wagens slaan elektriciteit op wanneer er veel wind en zon is (bijvoorbeeld overdag) en geven die weer af wanneer de vraag naar energie toeneemt (bijvoorbeeld tussen 6 en 9 uur 's avonds).

- Voor de industrie, die veel energie verbruikt, zetten wij in op groene waterstof. Die produceert geen CO2 omdat die wordt gemaakt van het meest voorkomende element op onze planeet: water. Groene waterstof kan een ware revolutie teweegbrengen door de zware industrie en zwaar vervoer te verschonen. Lees onze federale waterstofstrategie hier

Al deze projecten zijn in één jaar tijd uitgevoerd. En dit is nog maar het begin.

 

Ons plan is om 100% hernieuwbare energie te bereiken. Hoe sneller we dit doen, hoe sneller we ons doel zullen bereiken en klimaatneutraal zullen worden.

- Tegen 2030 moeten wij onze CO2-uitstoot met 55% verminderen en het aandeel van hernieuwbare energie tot 40% hebben verhoogd.
- Tegen 2050 gaan we naar klimaatneutraliteit en 100% hernieuwbare energie.

België is een pionier op vlak van hernieuwbare energie en daar mogen we trots op zijn.

We denken op lange termijn en handelen op korte termijn: ontdek hier onze projecten rond hernieuwbare energie.

Nee. Kernenergie is niet goedkoper dan hernieuwbare energie. Kernenergie heeft hoge veiligheidskosten. Bovendien geldt dat hoe ouder de kerncentrales, hoe duurder ze worden.

De enige energiebronnen waarvan de kosten dalen, zijn zon en wind. We zijn nu te afhankelijk van fossiele brandstoffen, die worden ingevoerd en de oorzaak zijn van de hoge prijzen die we nu zien. Zelfs wanneer al onze kerncentrales op volle capaciteit draaien!

We moeten zoveel mogelijk investeren in onze eigen hernieuwbare energieproductie, dat is de slimste keuze voor een goedkopere energiefactuur op lange termijn. Daarom kiezen wij voor de energieswitch. Dé weg naar 100% hernieuwbare energie.

Het doel is niet om kernenergie te vervangen door elektriciteitscentrales op aardgas. Het doel is wél 100% hernieuwbare energie.

De sluiting van 5 van onze 7 kernreactoren is hoe dan ook onvermijdelijk omdat ze te duur of te oud zijn. De voorbije 20 jaar hebben de opeenvolgende regeringen helaas geen energiebeleid gevoerd dat ambitieus genoeg was om de overgang van kernenergie naar hernieuwbare energiebronnen mogelijk te maken.

Het is dus om de bevoorradingszekerheid te garanderen dat deze regering beslist om te rekenen op een beperkt aantal centrales op aardgas.

In vergelijking met kerncentrales hebben die centrales één voordeel: hun flexibiliteit. Hoe meer productiecapaciteit voor hernieuwbare energie wij hebben, hoe minder gas we nodig hebben. Als er voldoende hernieuwbare energie is, kunnen we de gascentrales simpelweg uitschakelen.

Wij zijn op zich niet kost wat kost tegen kernenergie en in theorie bieden nieuwe kerncentrales nieuwe perspectieven. Maar er is één belangrijke voorwaarde voor de bouw van nieuwe kerncentrales: zij mogen geen radioactief afval produceren. De ontwikkeling van dit type kerncentrale staat nog maar in kinderschoenen.

50 jaar lang - de eerste kerncentrale in België werd in gebruik genomen op 15 februari 1975 - hebben de kerncentrales weliswaar de Belgische gezinnen en industrie van elektriciteit voorzien, maar zij hebben ook gevaarlijk radioactief afval geproduceerd. Die laten wij als erfenis na aan onze kinderen, onze kleinkinderen, onze achterkleinkinderen en de generaties daarna.

Ter vergelijking, het is alsof we te maken hebben met gevaarlijk afval achtergelaten door Neanderthalers. Vandaag bestaat er geen definitieve oplossing voor de berging van dit afval. Door uit kernenergie te stappen, voorkomen we dat deze afvalberg groeit.

Het capaciteitsremuneratiemechanisme (CRM) is een investeringsmechanisme dat door de vorige regering is opgestart om de bevoorradingszekerheid van elektriciteit te garanderen. Er is hoe dan ook vervangcapaciteit nodig: 5 van de 7 kernreactoren sluiten sowieso, daarover bestaat al jaren eensgezindheid. Om die vervangcapaciteit te voorzien aan de laagst mogelijke kost, organiseerde Elia in oktober 2021 een veiling. Er werden meer dan 50 projecten rond de uitbouw van hernieuwbare energie, thermische centrales, vraagbeheer, batterijen, opslag en flexibele capaciteit ingediend op de veiling. 

Lees hier meer over de veilingresultaten.