De federale regering bereikt princiepsakkoord over wijziging van het steunmechanisme voor de vijf jongste windparken op zee. Terwijl ze tot nu toe steun ontvangen, gaan de jongste windparken bij hoge stroomprijzen een deel van de winsten terugbetalen. De sector van wind op zee voelt de energiecrisis en de verstoring van de elektriciteitsmarkt hard. Dit was de directe aanleiding voor het opstarten van de gesprekken met de sector om een verbeterd steunmechanisme te voorzien en om de garantie te blijven geven van een stabiel investeringsklimaat.
Het nieuwe steunmechanisme werkt in twee richtingen, het zogenaamde 2-sided contract for difference. De overheid ondersteunt parken als de prijzen heel laag zijn en ze niet langer rendabel zijn, bijvoorbeeld als er te veel stroomproductie is en windmolens moeten worden afgeschakeld. Als de prijzen boven een bepaald niveau stijgen zodat er overwinsten worden gemaakt, dan vloeit het automatisch terug naar de overheid. Dankzij de aanpak zijn er vanaf 2023 geen overwinsten meer mogelijk bij windenergie op zee.
De vier oudste windparken in de eerste zone kregen een vast bedrag van ondersteuning, zonder dit te linken aan de marktprijzen. Deze parken hebben contracten op heel lange termijn gesloten en verkopen hun stroom tegen heel lage prijs en maken volgens de energieregulator CREG geen overwinsten. Voor hen verandert er niets.
De nieuwe regeling geldt voor de vijf jongste windparken. Zij hebben een variabel steunmechanisme dat gebaseerd is op de vastgelegde referentieprijs voor elektriciteit, LCOE genoemd. De oorlog in Oekraïne en de sterke stijging van de energieprijzen, in combinatie met onder andere slechte jaren op vlak van wind, stelde de windparken ook bloot aan onvoorziene risico’s.
Het vernieuwde steunmechanisme sluit meer aan bij de nieuwe context voor offshore wind die grondig is veranderd. België was en is pionier hierin en in de eerste zone werd vooral veel ervaring opgedaan. De technologie gaat snel vooruit maar er zijn ook nieuwe inzichten over de ondersteuningsmechanismen, het effect op de marktwerking, en de specifieke afhankelijkheid van offshore wind van vaak moeilijk voorspelbare weerscondities en daarnaast spelen hoge inflatie en gestegen materiaalkosten de windparken ook parten.
Het huidige systeem met een ondersteuning op basis van LCOE maakt dat er ook winsten kunnen gemaakt worden, en dat deze winsten in bijzondere tijden zoals afgelopen jaar zelfs onverantwoord hoog kunnen zijn. Hiervoor wordt ook een overwinstbelasting voorzien die ook voor offshore wind van toepassing is, zoals ook andere producties, maar deze Belgische sector is bereid om verder te gaan. De nieuwe regeling is tot stand gekomen in samenwerking met de sector en is niet enkel een crisismaatregel, het is ook evolueren naar een meer evenwichtig systeem voor de toekomst op lange termijn. De trigger voor de omschakeling was de crisis, de algemene context is veel ruimer.
