Energieminister Van der Straeten opende op uitnodiging van Directeur-Generaal Grossi van het Internationaal Atoomagentschap de internationale conferentie over ontmanteling van kerncentrales. Van der Straeten pleitte voor ‘decommissioning by design’: van bij de start van elk nucleair project de ontmanteling ervan in rekening brengen. Het gaan dan over de technische aspecten en de financiële verantwoordelijkheden. Het is de vervuiler die betaalt, zodat niet de samenleving opdraait voor die kosten.
De conferentie legt zowel de problematiek bloot als de nood aan gestandaardiseerde oplossingen. Directeur-Generaal wees daarbij op het feit dat pas bij einde levensduur wordt beslist over ontmanteling en berging, terwijl dit in het begin moet zijn. De grote factuur van kernenergie is niet de bouw of exploitatie maar komt na de productiefase: namelijk de ontmanteling en berging van nucleair afval. Daarom is ‘decommissioning by design’ noodzakelijk, de integratie en internaliseren van alle kosten van bij de start. Dat zorgt voor “level playing field” voor alle technieken en geen concurrentievervalsing. Minister Van der Straeten pleitte op de conferentie voor internationale harmonisatie van wetgeving.
De eerste twee Belgische kernreactoren zijn gesloten in oktober 2022 en februari 2023 en tegen 2025 sluiten drie andere Belgische kernreactoren. De sluiting luidt voor België een nieuwe fase in. Wereldwijd worden meer dan 420 kernreactoren ontmanteld. Na de ontwikkelingsfase, de bouw en de productiefase volgt die van de ontmanteling en berging van nucleair afval. De duurste, langste en meest delicate werf in ons land. Naast grote uitdagingen op vlak van veiligheid, brengt dit ook opportuniteiten met zich mee: met name toegang voor onze Belgische bedrijven tot deze wereldwijde markt.
De regering richtte een taskforce op om toe te zien dat de ontmanteling op een veilige en sociaal verantwoorde manier gebeurt én om er een economisch succesverhaal van te maken. Ontmanteling is in Europa en wereldwijd een nieuwe economische sector. Een garantie op jaren werkgelegenheid, technologische innovaties en potentieel duizenden jobs. België wil in de toekomst zijn expertise ter beschikking stellen van andere landen bij de nucleaire ontmanteling en investeert daarbij 25 miljoen euro via Europese relancemiddelen voor nucleaire ontmanteling.
