De federale regering steunt 6 innovatieve projecten die focussen op de productie, het transport of gebruik van groene waterstof voor 30 MEUR binnen de ‘Clean Hydrogen for Clean Industry’ projectoproep. Die oproep werd vorig jaar gelanceerd op voorstel van minister van energie Tinne Van der Straeten. In totaal dienden 36 bedrijven, academische instellingen of consortia een project in. In het kader van de nationale waterstofstrategie lanceerde de federale overheid op 21 april 2022 een eerste projectoproep ‘Clean Hydrogen for Clean Industry’ voor innovatieve projecten op vlak van productie, transport en gebruik van waterstof. Later dit jaar volgt een tweede en laatste projectoproep. De federale regering trekt in totaal €50 miljoen uit, middelen die zijn vrijgemaakt uit het Belgisch Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht, dat gecoördineerd wordt door Staatssecretaris Thomas Dermine.
De projectoproep geeft iedereen die actief is binnen de waterstofsector de kans om hun onderzoek naar klimaatneutrale waterstof verder op punt te stellen. De federale overheid steunt zo onderzoeksprojecten die dicht bij commercialisatie staan. Projecten konden worden ingediend met een maximumbedrag van €15 miljoen per project.
“De projectoproep ‘Clean Hydrogen for Clean Industry’ geeft de nodige financiële push aan onderzoeksprojecten om de doorbraak van waterstoftechnologie in België te versnellen. Met 36 ingediende projecten is deze eerste projectoproep een succes. De 6 winnende projecten versterken de positie van België als leider in de waterstofrevolutie. Cruciaal om onze industrie in België te verankeren. ”
Waterstof kan volgens FCH-JU (Fuel Cells and Hydrogen Joint Undertaking) in België 1.1 miljard euro aan meerwaarde creëren, tot 1.8 miljoen ton CO2 besparen per jaar tegen 2030, en 10.000 jobs creëren.
Federale waterstofstrategie
De federale regering keurde op 29 oktober 2021 de allereerste federale waterstofstrategie goed waarmee ze van België een invoer- en doorvoerhub voor groene waterstof wil maken en de rol van België als voortrekker in waterstoftechnologie wil versterken.
Door de grondige wijziging van het energielandschap in Europa werd de waterstofstrategie op initiatief van minister van energie Tinne Van der Straeten in oktober 2022 aangescherpt. Met meer aandacht voor importdiversificatie, strategische opslag en de versterking van België als draaischijf voor de invoer en doorvoer van hernieuwbare moleculen, met een belangrijke rol voor de Belgische havens.
Investeren in samenwerking
De federale overheid bevordert de samenwerking met alle deelnemers aan de waterstofmarkt en steunt de Belgian Hydrogen Council (BHC), dat op vrijdag 18 maart werd gelanceerd. De Raad promoot ons land en Belgische bedrijven op het internationale toneel. Deze sectorale organisatie treedt daarnaast op als gesprekspartner tussen de beleidsmakers en het waterstofecosysteem.
Het BHC zal in hoofdzaak werken als centraal aanspreekpunt voor de internationale vertegenwoordiging van Belgische waterstofactoren en geeft aanbevelingen aan de verschillende Belgische regeringen met betrekking tot waterstof.
“België is vastbesloten een voortrekkersrol te spelen in de wereldwijde doorbraak van groene waterstof. Ons land heeft veel troeven. België ligt centraal in Europa, beschikt over belangrijke havens in de Noordzee en investeert in de infrastructuur voor de invoer én het vervoer van de moleculen naar de rest van Europa.”
Wat is groene waterstof?
Onder groene waterstof verstaan we hernieuwbare moleculen zoals waterstof, ammoniak, methanol en methaan die uit hernieuwbare energie en circulaire CO2 worden geproduceerd.
Een propere, CO2 vrije, niet-vervuilende brandstof uit het meest voorkomende element op aarde: water. Voor de productie is veel energie nodig. Als die van aardgas komt heet het grijze waterstof, blauwe waterstof is het product van grijze waterstofproductie in combinatie met CO2-afvang en -opslag. Groene waterstof is gemaakt van wind en zon. Op die laatste zet België in.
Waterstofderivaten, zoals ammoniak, methanol en methaan, die hernieuwbaar zijn wanneer zij uit hernieuwbare waterstof en circulair CO2 worden geproduceerd, bieden nieuwe mogelijkheden om de CO2-uitstoot te verminderen, hoofdzakelijk, in de industrie en het zware vervoer.
Clean Hydrogen for Clean Industry: selectieprocedure
Van 36 ingediende projecten werden 6 geselecteerd na selectieprocedure.
Stap 1: beoordeling van de ontvankelijkheid volgens ontvankelijkheidscriteria van artikel 4 van KB van 21 april 2022 tot vaststelling van de gebruiksvoorwaarden van het klimaat, transitie en relance Fonds.
Stap 2: Selectie. De ontvankelijke projectvoorstellen worden beoordeeld op basis van de selectiecriteria die zijn vastgelegd in art. 6 van het KB van 21 april 2022 tot vaststelling van de gebruiksvoorwaarden van het klimaat, transitie en relance Fonds.
Stap 3: Als ontvankelijke project voldoet aan selectiecriteria kan worden overgegaan tot de keuzefase. Evaluatie op basis van artikel 7 van het voorgenoemde KB. De evaluatie wordt uitgevoerd met de steun van een panel van door DG Energie aangestelde experten.
- Vermeden broeikasgasemissies
- Bijdragen tot de doelstellingen van de federale waterstofstrategie
- Bijdragen tot de tewerkstelling in België en tot de Belgische economie
- Innoverend of vooruitstrevend karakter
Wanneer een project voldeed aan bovenstaande selectiecriteria werd de aanvraag voor financiering aanbevolen en werd ze gerangschikt volgens de volgorde van de steunintensiteit.
De winnende projecten
(1)
Consortium: Hyve (Bekaert, Colruyt Group, DEME, imec, John Cockerill en Vito)
Naam project: NextH2Gen
Korte beschrijving: “Dit project omvat onderzoek en basisimplementatie van baanbrekende elektrolysetechnologie voor de productie van waterstof, bouwend op nanotechnologische innovaties in de elektrochemische cel - hart van een elektrolyseapparaat - die worden ontwikkeld door imec en VITO. John Cockerill onderzoekt voor Hyve de implementatie in elektrolyse-apparaten en Bekaert onderzoekt de opschaling van het productieproces voor de elektrode. Hyve staat in voor de techno-economische analyse en ontwikkeling van het zakelijk model om deze technologie in 2026 te introduceren op de markt.”
(2)
Consortium: John Cockerill
Naam project: GrHyne
Korte beschrijving: “De Belgische federale regering heeft een waterstofstrategie aangekondigd die aansluit bij recente Europese initiatieven (Green Deal, Fit for 55 en REPowerEU). Het doel van John Cockerill is een compleet ecosysteem te creëren om aan de EU en de Belgische H2-strategie te voldoen, waaronder (i) productiecapaciteit om tegen 2030 tot 1 GW/jaar elektrolyser te produceren tegen een effectieve kostprijs, (ii) O&O&I-activiteiten om de prestaties van de apparatuur aanzienlijk te verbeteren, (iii) een toeleveringsketen en ecosysteem in de EU met veel particuliere en publieke actoren. Het in Seraing uit te voeren GrHynE-project steunt op 2 pijlers: (i) O&O&I-activiteiten; (ii) industrialisatiefase (elektrolyserassemblagefabriek en proefplatform voor mobiliteit).”
(3)
Consoritum: Bekaert
Naam project: COMFORTHYBEL
Korte beschrijving: “Gasleidingen voor hogedruk transmissie van klimaatneutrale waterstof in België zullen meer drukvariaties kennen dan in andere landen wat kan leiden tot vermoeiing van staal. Flexibele composietleidingen versterkt met staalkoord zijn hiervoor een passende oplossing, aangezien het staal niet rechtstreeks blootgesteld wordt aan de hoge waterstofdruk. In dit project willen we specifieke waterstof testexpertise en -infrastructuur in België versneld opbouwen, maximaal gebruik makend van de kennis en ervaring met dit type leidingen in hoge druk gas en vloeistoftransport.”
(4)
Consortium: Storm
Naam project: Storm power to gas
Korte beschrijving: “Storm wil op de site van Umicore te Olen een 0.5 MW elektrolyser realiseren waarmee groene waterstof geproduceerd wordt voor gebruik in industriële processen. De elektrolyser wordt aangedreven door lokaal geproduceerde elektriciteit uit wind- en zonne-energie. De projectdoelen zijn enerzijds expertise opbouwen rond de afstemming tussen beschikbaarheid van hernieuwbare energie, het technische werkingsgebied van de elektrolyser en de waterstofvraag; en anderzijds knowhow ontwikkelen over het inpassen van een elektrolyser in een operationele industriële context.”
(5)
Consortium: Lhyfe
Naam project: HOPE
Korte beschrijving: “HOPE (Hydrogen Offshore Production for Europe) is een project dat de eerste productie van hernieuwbare waterstof op zee van een 10MW-installatie in de buurt van de haven van Oostende zal ontwerpen, bouwen en opereren. Het doel van het project is om een middelgroot industrieel demonstrator te bouwen op een achteraf gemonteerd jack-up barge om de technische en commerciële haalbaarheid van hernieuwbare offshore-waterstofproductie, export via pijpleidingen en levering aan eindklanten aan land te bewijzen. Daarnaast zal het project de weg vrij maken voor de inzet van grootschalige hernieuwbare waterstofproductie op zee voor een grootschalig 300MW-concept.”
(6)
Consortium: Luminus, AGC Glass Europe, Materia Nova, Fluxys
Naam project: H2PY Seraing
Korte beschrijving: “Het doel van dit project is aan te tonen hoe de plasmapyrolyse technologie een vector kan worden voor het koolstofvrij maken van methaan, dat momenteel wordt gebruikt in de industrie en de elektriciteitsproductie, door het om te zetten in turkooizen waterstof die zonder CO2-uitstoot wordt geproduceerd. De partners in dit project willen de nodige studies uitvoeren om de ontwikkeling en commercialisering van deze technologie op industriële schaal tegen 2026 in België te versnellen. Het project wil de technische en commerciële haalbaarheid evalueren van een industriële plasmapyrolyse-installatie die roet en koolstofvrije waterstof zal produceren die hoofdzakelijk bestemd zou zijn voor een nieuwe gasgestookte elektriciteitscentrale in Seraing, terwijl de nodige interconnecties met de verschillende bijbehorende transportnetwerken worden geïntegreerd.”
