België tegen de import van Russisch gas: "We kunnen afrekenen met deze energieafhankelijkheid die de oorlogskas van Poetin voedt."

België tegen de import van Russisch gas:

Kan België de import van LNG uit Rusland stoppen? Volgens Tinne Van der Straeten, minister van Energie, is de vraag complex, de uitdaging groot en zijn overleg en samenwerking essentiële voorwaarden om dit te bereiken.  

Het uitgangspunt van het Belgisch actieplan is de herziening van de Europese "gas package" regelgeving, die lidstaten de mogelijkheid biedt om nationale maatregelen te nemen om de levering van LNG uit Rusland en Wit-Rusland tijdelijk te beperken. Deze mogelijkheid gaat gepaard met een reeks voorwaarden, zoals overleg met buurlanden, het niet verstoren van de interne gasmarkt, het garanderen van de energiebevoorradingszekerheid van andere landen en de Europese Unie en het respecteren van solidariteit tussen lidstaten. 

Tinne Van der Straeten: "Met de steun van mijn administratie hebben we de juridische obstakels en economische implicaties van deze regelgeving geëvalueerd. We hebben de voorwaarden en stappen vastgesteld om de import van Russisch LNG  te beëindigen. De eerste stap is overleg met de Europese Commissie. Een Europese maatregel en op zijn minst nationale maatregelen gecoördineerd door de Europese Commissie zijn simpelweg de beste aanpak om mogelijke neveneffecten te voorkomen, zoals het verschuiven van stromen of juridische stappen tegen België."  

De minister van Energie bevestigde dat de discussie al was begonnen tijdens de vorige Europese Energieraad van 4 maart, met de Europese Commissie en andere lidstaten zoals Spanje.

Door vooruit te lopen op de toekomstige regelgeving (deze regelgeving zal pas van kracht worden nadat deze is goedgekeurd door het Europees Parlement, naar verwachting eind april), is de minister vastbesloten om de energiebelangen van België te beschermen en de financiële steun aan Rusland te stoppen.  

"Ik denk dat iedereen het hiermee eens kan zijn en hiernaar kan handelen: we moeten stoppen met het ondersteunen van de oorlogseconomie van Rusland."

Europese coördinatie en regionale samenwerking  

Naast acties om de Europese coördinatie te versterken, omvat het actieplan van minister Van der Straeten ook een oproep tot samenwerking op Belgisch niveau om de langetermijnafhankelijkheid van België van Russisch gas te verminderen.  

Tinne Van der Straeten: "Ons actieplan voorziet ook overleg binnen de regering, met Fluxys en met de CREG, evenals met de gewesten. Samenwerking met de gewesten is namelijk van essentieel belang: een derde van het natuurlijk gasverbruik in België wordt gebruikt voor verwarming.  Hoe sneller het phase-out beleid wordt uitgevoerd, hoe minder gas we nodig hebben en hoe sneller we af zijn van het Russische LNG." 

In dit verband kunnen de gewesten zich concentreren op een versnelde uitrol van zonnepanelen, windenergie op land en warmtepompen. Dit zal ook gedeeltelijk een antwoord bieden op de kritiek van de Europese Commissie met betrekking tot het Nationaal Energie- en Klimaatplan (NEKP).  

"Ik denk dat iedereen het hiermee eens kan zijn en hiernaar kan handelen: we moeten stoppen met het ondersteunen van de oorlogseconomie van Rusland," concludeert de minister. 

Sancties en overmacht  

De minister van Energie herhaalt dat de beste aanpak een unanieme Europese sanctie tegen Rusland zou zijn geweest. Helaas is dit niet gelukt. Sommige belanghebbenden hebben ook voorgesteld om overmacht in te roepen om de contracten tussen Fluxys, de exploitant van de LNG-terminal in Zeebrugge, te annuleren.  

Volgens de juridische analyse zou een Belgisch verbod het land blootstellen aan gerechtelijke procedures en schadevergoedingen. Als België namelijk unilateraal sancties zou opleggen door maatregelen te nemen die het lange termijn contract met Yamal en Novatek onmogelijk maken, kan dit leiden tot procedures bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en het Internationaal Hof van Arbitrage, waar Rusland schadevergoeding kan eisen voor de geleden inkomstenderving. 

België maakt namelijk nog steeds deel uit van het Verdrag inzake het Energiehandvest (Energy Charter Treaty), dat bedrijven of landen in staat stelt een rechtszaak aan te spannen tegen een land dat beslissingen neemt die de winstgevendheid van hun energie-investeringen bedreigen. In België zijn er al jarenlang interne tegenstellingen die het uittreden uit dit internationale verdrag verhinderen. 

 


La Belgique face à l’importation de gaz russe : « Nous pouvons mettre fin à cette dépendance énergétique qui alimente la caisse de guerre de Poutine » 

La Belgique peut-elle empêcher l'importation de GNL russe ? Pour Tinne Van der Straeten, ministre de l’Energie « La question est complexe, le défi est de taille, la concertation et la collaboration seront des conditions sine qua non pour y arriver ». 

Le point de départ de la feuille de route belge est la mise à jour du règlement européen « paquet gaz » qui ouvre la possibilité, pour les Etats membres, de prendre des mesures nationales pour restreindre temporairement l’approvisionnement en GNL en provenance de Russie et de Biélorussie. Cette possibilité est accompagnée d’une série de conditions, telles que la concertation avec les pays voisins, le fait de ne pas perturber le marché intérieur du gaz, la sécurité d’approvisionnement d’autres pays et de l’Union européenne et le fait de respecter la solidarité entre Etats membres.  

Tinne Van der Straeten : « Avec le soutien de mon administration, nous avons évalué les obstacles juridiques et les implications économiques de ce règlement. Nous avons défini les conditions et les étapes pour mettre fin   aux importations de GNL russe. La première étape est la concertation avec la Commission européenne. Une mesure européenne, et a minima des mesures nationales coordonnées par la Commission européenne, sont simplement la meilleure approche pour prévenir d’éventuels effets secondaires, comme un déplacement des flux ou des actions en justice contre la Belgique ». 

La ministre de l’Energie a confirmé que la discussion avait déjà été entamées lors du précédent Conseil de l’Energie, le 4 mars dernier, avec la Commission européenne et d’autres Etats membres, tels que l’Espagne.  

En anticipant le futur règlement (ce règlement n’entrera en application qu’une fois voté au Parlement européen, a priori fin avril) la ministre est déterminée à protéger les intérêts énergétiques de la Belgique et à mettre fin au soutien financier de la Russie.   

« Je pense que tout le monde peut être d’accord et agir en faveur de ceci : Nous devons arrêter de soutenir l'économie de guerre de la Russie »

Coordination européenne et collaboration régionale 

En plus d’actions visant à renforcer la coordination européenne, la feuille de route de la ministre Van der Straeten comprend également un appel à la collaboration au niveau belge pour réduire la dépendance de la Belgique au gaz russe à long terme. Tinne Van der Straeten : « Notre feuille de route prévoit également des discussions au sein du gouvernement, avec Fluxys et avec la CREG, ainsi qu'avec les Régions. En effet, la collaboration de ces dernières est primordiale : un tiers de la consommation de gaz naturel en Belgique est utilisé pour le chauffage.  Plus vite une politique vers une sortie progressive des énergies fossile sera mise en œuvre, moins nous aurons besoin de gaz et plus vite nous nous débarrasserons du GNL russe ».  

Dans ce contexte, les Régions peuvent se concentrer sur le déploiement accéléré de panneaux solaires, d'éoliennes terrestres et de pompes à chaleur. Cela permettra également de répondre au moins en partie aux critiques de la Commission européenne concernant le PNEC (Plan National Energie Climat). 

« Je pense que tout le monde peut être d’accord et agir en faveur de ceci : Nous devons arrêter de soutenir l'économie de guerre de la Russie » conclut la ministre.    

Sanctions et force majeure 

La ministre de l’Energie le répète, la meilleure approche aurait été une sanction européenne unanime contre la Russie. Malheureusement, cela n'a pas abouti. Certaines parties prenantes ont également proposé d'invoquer la force majeure pour annuler les contrats liant Fluxys, l'opérateur du terminal de GNL de Zeebrugge.  

D’après l’analyse juridique, une interdiction belge exposerait le pays à des poursuites et à des indemnités. En effet, si la Belgique imposait unilatéralement des sanctions en prenant des mesures qui rendraient impossible le contrat à long terme avec Yamal et Novatek, cela pourrait entraîner des procédures devant l'Organisation mondiale du commerce (OMC) et devant la Cour internationale d'arbitrage via lesquelles la Russie pourrait réclamer des indemnités pour les pertes de revenus subies. 

La Belgique fait encore partie du Traité sur la Charte de l’Energie, qui permet à des entreprises ou à des pays d’intenter une action en justice envers une pays qui prend des décisions qui menacent la rentabilité de leurs investissements énergétiques. En Belgique, des oppositions internes empêchent depuis des années la sortie de ce Traité international.  

Ook interessant

Waterstof

Fluxys hydrogen gaat het waterstofvervoersnet in België beheren

26 apr 2024

De federale regering heeft de aanvraag van Fluxys hydrogen voor het beheer van het waterstofvervo...

Energiefactuur

Minister Van der Straeten vindt oplossing voor concurrentiepositie energie-intensieve bedrijven

24 apr 2024

Federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten wil de transmissienettarieven voor de indust...

Sociaal tarief

Kamercommissie keurt sociaal tariefpremie goed in eerste lezing

24 apr 2024

Op voorstel van minister van Energie Tinne Van der Straeten heeft de Kamercommissie Energie in e...

Cookies op tinnevanderstraeten.be

Groen gebruikt functionele en analytische cookies die noodzakelijk zijn om de website goed te laten functioneren. Deze cookies verwerken geen persoonsgegevens en hier is geen toestemming voor nodig.

Als je daarvoor toestemming geeft, maken we ook gebruik van marketingcookies. Die stellen ons in staat om de website beter af te stemmen op jouw voorkeuren.

Je kunt je instellingen altijd weer wijzigen op de pagina over de cookies.

Voorkeuren aanpassen
Alle cookies accepteren