nucleair

Eindconclusies van “Nu voor Morgen”, het maatschappelijk debat over berging van hoogradioactief en langlevend afval

Eindconclusies van “Nu voor Morgen”, het maatschappelijk debat over berging van hoogradioactief en langlevend afval

De Koning Boudewijnstichting presenteert de resultaten van “Nu voor morgen”, het breed, participatief maatschappelijk debat over het toekomstig beheer van hoogradioactief en langlevend afval. De resultaten zullen gepresenteerd worden aan de federale Minister van Energie, de federale Vice-eersteminister en Minister van Economie en Werk en NIRAS. Bijna een jaar lang hebben duizenden jongeren, burgers en experts hun stem laten horen over een gevoelige en complexe maatschappelijke kwestie, die een echte democratische uitdaging is geworden. Op basis van de resultaten stellen de verschillende groepen die deelnamen aan het debat een stappenplan voor de komende decennia voor.

Eind 2022 nam de federale regering een principebeslissing over de diepe berging van hoogradioactief langlevend afval. Deze stap was het startpunt voor reflectie, zonder echter de locatie, het tijdschema of de praktische regelingen voor de uitvoering van deze berging te specificeren. Er moeten nog veel beslissingen worden genomen voordat het project werkelijkheid kan worden.

Massale betrokkenheid

Als input voor het toekomstige politieke proces, en op vraag van NIRAS, organiseerde de Koning Boudewijnstichting in 2023 het ambitieuze maatschappelijke debat ‘Nu voor morgen'. Dit nooit geziene participatieve proces bracht, in parallelle trajecten, verschillende groepen samen om de meningen, ideeën, argumenten en aanbevelingen te verzamelen die binnen de samenleving leven over het beheer van hoogradioactief en langlevend afval.

  • 1.090 jongeren van de 3de graad secundair namen deel aan het Scholentraject en 120 van hen namen deel aan de Jongerentop;
  • 27 burgers namen deel aan het Publieksforum;
  • 413 burgers van maatschappelijke organisaties namen deel aan debatmomenten tijdens de ‘Ronde van België’;
  • 34 experts en belanghebbenden uit verschillende disciplines en met verschillende achtergronden gaven hun mening in interviews;
  • Meer dan 100.000 unieke bezoekers raadpleegden de website www.nuvoormorgen.be en honderden onder hen gaven hun mening over tien duidelijke stellingen.

Minister van Energie Tinne Van der Straeten: “Tijdens het hele proces heb ik gemerkt hoe betrokken en bezorgd jongeren en burgers zijn over radioactief afval. Het is een problematiek die we vandaag moeten aanpakken omdat het onze collectieve verantwoordelijkheid is om degenen die na ons komen op deze planeet niet te benadelen. Mijn dank gaat uit naar de 1.500 jongeren, burgers en experts die hebben deelgenomen, degenen die de website hebben bezocht, en natuurlijk naar de Koning Boudewijnstichting die haar expertise en neutraliteit heeft ingezet om dit maatschappelijk debat te organiseren. De conclusies van de nationale dialoog "Nu voor morgen" betekenen vandaag niet het einde van het hele proces, maar eerder het begin van een nieuw hoofdstuk. De roadmap die we vandaag ontvangen, wijst de weg voor de komende decennia.”

Aandachtspunten

De resultaten van deze verschillende trajecten zijn gebundeld in een eindrapport; een echte bron van beleidsinspiratie voor de komende decennia met betrekking tot het beheer van hoogradioactief en langlevend afval. Er werden ook zeven aandachtspunten geïdentificeerd en besproken met belanghebbenden om hun praktische implicaties te bepalen. Deze aandachtspunten hebben zowel betrekking op de voorwaarden die aan het besluitvormingsproces moeten voorafgaan als op concrete pistes die onmiddellijk kunnen worden gevolgd.

Stappenplan

Op 21 en 22 februari kwamen een vijftigtal experts, stakeholders, burgers en jongeren samen om de gevolgen van de resultaten van het maatschappelijk debat 'Nu voor morgen' te bespreken en na te denken over het stappenplan van de komende decennia eruit zal zien. De deelnemers hebben de resultaten van het maatschappelijk debat in handen genomen en deze als uitgangspunt gebruikt voor het vervolg van het proces. Ze roepen nu de bevoegde ministers op om het dossier voor het einde van de huidige legislatuur aan het parlement voor te leggen. Ze uiten ook de wens dat de formateur van de volgende regering verantwoordelijkheid neemt voor dit dossier om de ingezette dynamiek voort te zetten.
Het debat over een zo'n delicaat onderwerp als de toekomst van hoogradioactief en langlevend afval moest plaatsvinden, en dat heeft het ook gedaan. Uniek vanwege zijn omvang en de deelname van brede groepen in de samenleving, bieden de daaruit voortvloeiende conclusies waardevolle handvatten voor de toekomst. Maar dit is nog maar het begin: er moeten de komende decennia nog heel wat puzzelstukjes in elkaar worden gelegd. Net als andere landen zal ook België zijn eigen besluitvormingsproces moeten ontwikkelen, dat evenzeer gevormd wordt door wetenschappelijke vooruitgang als door sociale innovatie.

Brieuc Van Damme, CEO van de Koning Boudewijnstichting: "Als onafhankelijke en pluralistische stichting heeft de Koning Boudewijnstichting neutraliteit en objectiviteit gegarandeerd tijdens dit proces van overleg en dialoog. We waren onder de indruk van de massale respons van jongeren, burgers en experts op dit maatschappelijk debat. Dit toont duidelijk aan dat, ondanks de complexiteit en technische aard van het onderwerp, het beheer van hoogradioactief en langlevend afval een belangrijke maatschappelijke kwestie is, die verschillende groepen binnen de samenleving mobiliseert. Dit zou huidige en toekomstige besluitvormers moeten aanmoedigen om verder te gaan op de weg van publieke betrokkenheid en participatie."


‘Présents pour le futur’: conclusions du débat sociétal sur l’avenir des déchets radioactifs de haute activité et de longue durée de vie

Au terme d’un ambitieux processus participatif, la Fondation Roi Baudouin présente les résultats du débat sociétal sur la gestion future des déchets radioactifs de haute activité et de longue durée de vie au Vice Premier ministre et ministre de l’Économie et du Travail, à la ministre de l’Énergie, ainsi qu’à l’ONDRAF. Durant près d’un an, des milliers de jeune s citoyens et experts ont fait entendre leur voix sur une question sociétale sensible et complexe, devenue un véritable enjeu démocratique. Sur la base des résultats, des représentants différents groupes qui ont participé au débat proposent une feuille de route pour les décennies à venir.

Fin 2022, le gouvernement fédéral prenait une décision de principe concernant le stockage en profondeur des déchets radioactifs de haute activité et de longue durée de vie. Cette étape marquait le point de départ de la réflexion, sans toutefois spécifier l'emplacement, le calendrier ou les modalités concrètes de mise en oeuvre de ce stockage. Avant que ce projet ne se concrétise, de nombreuses décisions doivent donc encore êtr e prises.

Implication massive

Afin de nourrir le futur processus politique et à la demande de l’ONDRAF, la Fondation Roi Baudouin a organisé en 2023 l’ambitieux débat sociétal ‘Présents pour le Futur’. Ce processus participatif sans précédent a rassemblé, dans des trajets parallèles, d ifférents groupes afin de recueillir les avis, idées, arguments et recommandations qui ont cours au sein de la société en ce qui concerne la gestion des déchets radioactifs de haute activité et de longue durée de vie.

  • 1.090 jeunes ont participé à des débats menés dans des classes du 3e degré de l’enseignement secondaire et 120 d’entre eux ont pris part à un Sommet des Jeunes ;
  • 27 citoyens se sont engagés dans un Forum citoyen ;
  • 413 citoyens issus d’organisations de la société civile se sont exprimé lors de débats/ rencontres dans le cadre du Tour de Belgique ;
  • 34 experts belges et étrangers issus de disciplines et d’horizons variés se sont exprimés dans le cadre d’interviews ;
  • Plus de 100.000 visiteurs ont consulté le site internet www.presentspourlefutur.be et des centaines d’entre eux ont donné leurs avis en se positionnant sur dix affirmations tranchées.

Ministre de l’Énergie Tinne Van der Straeten: « À plusieurs reprises tout au long du processus, j'ai pu constater à quel point les jeunes et les citoyens étaient impliqués et concernés par la question des déchets radioactifs. Ce sont des questions difficiles auxquelles ils ont dû répondre, car notre res ponsabilité collective est de ne pas pénaliser nos enfants, petits et arrière petits enfants. Je tiens à remercier les quelque 1.500 jeunes, citoyens, experts qui se sont exprimés, les milliers d'internautes et, bien sûr, la Fondation Roi Baudouin qui a mi s son expertise et son objectivité au service de l'organisation de ce débat sociétal. Aujourd'hui, les conclusions du dialogue national ‘Présents pour le futur’ ne marquent pas la fin d’un processus mais bien le début d’une histoire : la feuille de route que nous recevons aujourd'hui montre la voie pour les prochaines décennies. »

Chantiers

Les résultats de ces différents trajets ont été consolidés dans un rapport final, véritable source d’inspiration politique pour les décennies à venir en ce qui concerne la gestion des déchets radioactifs de haute activité et de longue durée de vie. Sept ch antiers ou axes importants ont par ailleurs été identifiés et ont fait l’objet de discussions avec des parties prenantes afin d’en envisager les implications concrètes. Ces chantiers touchent tant aux conditions préalables au processus décisionnel, qu’à de s pistes concrètes auxquelles il est possible de s’atteler dès à présent.

Feuille de route

Les 21 et 22 février, une cinquantaine d’experts, de parties prenantes, de citoyens et de jeunes se sont réunis pour déterminer les implications des résultats du débat sociétal ‘Présents pour le futur’ et esquisser les contours de la feuille de route pour les décennies à venir. Les participants se sont emparés des résultats du débat sociétal et ont utilisé ceux ci comme point de départ pour la suite du processus. Ils appellent à présent les ministres compétents à présenter le dossier devant le parlement ava nt la fin de la législature actuelle. Ils expriment également le souhait que le formateur du prochain gouvernement prenne en charge ce dossier afin de poursuivre la dynamique initiée. Le débat sur un sujet aussi délicat que celui de l’avenir des déchets radioactifs de haute activité et de longue durée de vie devait avoir lieu, et il a eu lieu. Unique par son envergure et la participation de larges groupes au sein de la société, les conc lusions qui en découlent offrent de précieuses pistes d’action pour l’avenir. Cependant, ce n’est qu’un début : de nombreuses pièces du puzzle devront
encore être assemblées au cours des prochaines décennies. À l’instar d’autres pays, la Belgique devra ell e aussi développer son propre processus décisionnel, intégrant aussi bien les avancées scientifiques que l’innovation sociale.

Brieuc Van Damme, CEO de la Fondation Roi Baudouin : « En tant que fondation indépendante et pluraliste, la Fondation Roi Baudouin a été garante de la neutralité et de l’objectivité tout au long de ce processus de concertation et de dialogue. Nous avons été impressionnés de voir à quel point les jeunes, citoye ns et experts ont massivement répondu présents à ce débat sociétal. Cela démontre clairement que, malgré la complexité et technicité du sujet, la gestion des déchets radioactifs de haute activité et de longue durée de vie est une question sociétale essentielle, mobilisant différents groupes au sein de la société. Cela devrait encourager les décideurs actuels et futurs à poursuivre sur la voie de l’implication et de la participation citoyenne. »

Ook interessant

Waterstof

Fluxys hydrogen gaat het waterstofvervoersnet in België beheren

26 apr 2024

De federale regering heeft de aanvraag van Fluxys hydrogen voor het beheer van het waterstofvervo...

Energiefactuur

Minister Van der Straeten vindt oplossing voor concurrentiepositie energie-intensieve bedrijven

24 apr 2024

Federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten wil de transmissienettarieven voor de indust...

Sociaal tarief

Kamercommissie keurt sociaal tariefpremie goed in eerste lezing

24 apr 2024

Op voorstel van minister van Energie Tinne Van der Straeten heeft de Kamercommissie Energie in e...

Cookies op tinnevanderstraeten.be

Groen gebruikt functionele en analytische cookies die noodzakelijk zijn om de website goed te laten functioneren. Deze cookies verwerken geen persoonsgegevens en hier is geen toestemming voor nodig.

Als je daarvoor toestemming geeft, maken we ook gebruik van marketingcookies. Die stellen ons in staat om de website beter af te stemmen op jouw voorkeuren.

Je kunt je instellingen altijd weer wijzigen op de pagina over de cookies.

Voorkeuren aanpassen
Alle cookies accepteren