Minister van Energie Tinne Van der Straeten onthulde vanmiddag in Oostende het "Nature Inclusive Design" van het Prinses Elisabeth eiland. Het natuurinclusief design bevat zeven maatregelen om het energie-eiland met aandacht voor de natuur. “We gaan van gestapelde betonblokken naar een structuur die het zeeleven verwelkomt, zowel onder water als in de lucht.” 

Een ontwerp voor het energie-eiland met aandacht voor duurzaamheid en respect voor het zeeleven stond vanaf het begin voorop. Elia heeft daarom experts op het gebied van natuurbescherming en mariene omgeving verzameld, afkomstig van publieke en private instellingen, universiteiten, onderzoeksbedrijven en niet-gouvernementele organisaties. Vertrekkend van het basisconcept van het energie-eiland voorgesteld door Elia, werkten ze samen aan een strategie van "Nature inclusive design" voor het toekomstige energie-eiland. Deze strategie werd omgezet door Elia en TM EDISON (DEME en Jan De Nul) in uitvoerbare maatregelen op technisch en economisch vlak. 

“België toont dat hernieuwbare energie en biodiversiteit hand in hand gaan. We bouwen het eerste energie-eiland ter wereld en houden daarbij rekening met het zeeleven. De federale regering maakt middelen vrij om van het Prinses Elisabeth Eiland een natuurinclusief eiland te maken. We geven de biodiversiteit in de Belgische Noordzee een boost. Dat kan dankzij enkele slimme aanpassingen aan het ontwerp die tot stand zijn gekomen in samenwerking met natuurverenigingen. Zeevogels, talloze vissen, oesters, mosselen, algen en zeeanemonen: het eiland zal boven en onder water krioelen van het leven. België zet zo de toon voor vele toekomstige projecten in de Noordzee, het centrum van de Europese ambities voor wind op zee.” 

De federale overheid maakt 10 miljoen euro aan middelen vrij voor de medefinanciering van het natuurinclusief ontwerp, specifiek voor grindbedden en steentapijten. Voor niet-ondergedompelde maatregelen is een subsidieaanvraag ingediend bij LIFE, het financieringsinstrument van de EU voor milieu en klimaatactie. 

Zeven concrete maatregelen om leven te brengen 

De exclusieve ontmoeting tussen de bouwers van het energie-eiland en biodiversiteitsexperts wordt concreet via zeven concrete maatregelen. 

Aan de buitenste stormmuren worden richels aangebracht waarop onder meer de kwetsbare drieteenmeeuw kan rusten en broeden. In het water worden ook panelen aangebracht met een structuur waar verschillende kleinere mariene organismen zich kunnen aanhechten. Ook kleinere visjes kunnen daar schuilen. 

Verder wordt voorzien in lijnen met oestermanden voor de Europese platte oester. Rond het eiland wordt ook een stenentapijt aangelegd waar verschillende diersoorten kunnen foerageren, schuilen en rusten. Daarnaast worden er op verschillende plaatsen grote stenen geplaatst, waardoor de omgeving rond het eiland aantrekkelijker wordt voor mariene organismen. Oestertafels moeten ervoor zorgen dat er oesterriffen kunnen worden gevormd. 

De zeven maatregelen zijn geselecteerd op basis van hun technische haalbaarheid en verwachte positieve effect.  

Ze worden gepresenteerd in deze animatievideo. 

Over het energie-eiland Prinses Elisabeth 

Het Prinses Elisabeth-eiland, een wereldprimeur, is een kunstmatig eiland dat zich op 45 km van de Belgische kust bevindt. Het Prinses Elisabeth Eiland is een uitbreiding van het elektriciteitsnet in de Noordzee. Het verbindt de windmolenparken van op zee met het vastenland en legt nieuwe verbindingen met het buitenland, zoals Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. 

De bouw van het eiland zou moeten beginnen in de zomer van 2025. De werkzaamheden zouden in 2026 moeten zijn voltooid. Elementen voor de biodiversiteit zullen geleidelijk worden toegevoegd vanaf 2025. Experts zullen vervolgens de maatregelen opvolgen om te zien of alles goed werkt. 

L’île énergétique Princesse Elisabeth inspirée de la nature   

Ce lundi 13 novembre, la ministre de l’Energie Tinne Van der Straeten était à Ostende pour dévoiler le projet « Nature inclusive design » de l’ile énergétique Princesse Elisabeth. Avec ce projet, il s’agit de faire de cette ile artificielle une ile vivante. Nous passons de blocs de béton empilés les uns sur les autres à une structure qui accueille la vie marine : sous l’eau et dans les airs.  

L’accent mis sur la durabilité et le respect de la vie marine était primordial dès la conception de l’île énergétique. Elia a donc rassemblé des experts en conservation et en milieu marin, issus d’institutions publiques et privées, d’universités, de bureaux d’étude et d’organisations non gouvernementales. En partant du concept de base de l’île énergétique proposé par Elia, ils ont collaboré à une stratégie de « Nature inclusive design » pour la future ile énergétique. Cette stratégie a été convertie par Elia et TM EDISON (DEME et Jan De Nul) en mesures réalisables sur le plan technique et économique.  

"La Belgique démontre qu’énergies renouvelables et biodiversité vont de pair. Nous construisons la première île énergétique au monde en tenant compte de la vie marine. Le gouvernement fédéral se donne les moyens pour faire de l’île Princesse-Élisabeth une île énergétique respectueuse de la nature et pour, plus globalement, renforcer la biodiversité en mer du Nord belge. Cela est possible grâce à quelques ajustements intelligents de la conception de l’île, réalisés avec la collaboration des associations de protection de la nature. Des oiseaux marins, d’innombrables poissons, des huîtres, des moules, des algues et des anémones de mer : la vie grouillera au-dessus et au-dessous de l’île énergétique. La Belgique donne ainsi le ton à de nombreux projets futurs en mer du Nord, au cœur des ambitions européennes en matière d'éolien en mer.”   

Le gouvernement fédéral intervient à hauteur de 10 millions d’euros pour le co-financement des mesures sous-marines, spécifiquement pour les lits de gravier et tapis de pierre. Pour les mesures non immergées, une demande de subsides a été introduire auprès de LIFE, l’instrument de financement de l’UE pour l’environnement et l’action climatique.    

Sept mesures concrètes pour amener la vie 

La rencontre exclusive entre des bâtisseurs et des experts de la biodiversité se concrétise via sept mesures concrètes.  

Par exemple, des corniches seront installées sur les murs anti-tempête extérieurs sur lesquelles, entre autres, la mouette tridactyle vulnérable pourra se reposer et se reproduire. Des panneaux sont également installés dans l’eau avec une structure à laquelle divers organismes marins plus petits peuvent se fixer. Les petits poissons peuvent également s’y réfugier. 

De plus, des lignes de paniers à huîtres pour l’huître plate européenne seront fournies. Un tapis de pierres sera également disposé autour de l’île où diverses espèces animales pourront se nourrir, s’abriter et se reposer. De plus, de grosses pierres sont placées à divers endroits, ce qui rend l’environnement autour de l’île plus attrayant pour les organismes marins. Les tables à huîtres doivent permettre la formation de récifs d’huîtres. 

Les sept mesures ont été sélectionnées sur la base de leur faisabilité technique et de l’impact positif attendu. Elles sont présentées dans cette animation vidéo.

À propos de l’ile énergétique Princesse Elisabeth  

L’île Princesse Elisabeth, une première mondiale, est une ile artificielle qui sera située à 45 km des côtes belges. L’île énergétique est une extension du réseau électrique en mer du Nord. Elle reliera les parcs éoliens offshore à la terre ferme et établira de nouvelles connexions avec les parcs offshore des pays voisins de la mer du Nord, comme le Danemark et le Royaume-Uni. 

La construction de l’île devrait commencer à l’été 2025. Les travaux devraient s’achever en 2026. Les éléments pour la biodiversité seront ajoutés progressivement à partir de 2025. Des experts feront ensuite le suivi des mesures pour voir si tout fonctionne correctement.